De echtscheiding in 8 stappen

1. Bespreek met je partner dat je wilt scheiden en vertel daarbij waarom. Dit zal de ander mogelijk overvallen en heeft even tijd nodig om te bezinken. Je kunt het 'waarom' misschien niet uitleggen op een manier die de ander begrijpt, maar het is van belang dat je duidelijk bent en geen dubbele boodschap geeft. "ik hou wel van je maar wil toch scheiden" kan werkelijk zo gevoeld worden, maar leidt zelden tot acceptatie en berusting.
2. Zoek een advocaat/mediator. Samen naar één advocaat/mediator scheelt veel tijd en kosten. Ook al hebben jullie het besluit om te gaan scheiden niet samen genomen. Bespreek samen of het mogelijk is om de gevolgen van de (onafwendbare) scheiding samen te regelen. Daarvoor is stap 1 nodig. Het moet voor de ander duidelijk zijn dat de er hoe dan ook een scheiding komt. Lukt het niet om samen de mediation aan te gaan, dan zoek je een eigen advocaat die je verder helpt.
3. Bij de advocaat/mediator bespreek je wat er geregeld moet worden en welke stukken er verzameld moeten worden. Denk aan de kinderen, de woning (en inschrijving als woningzoekende), de verdeling, eventuele huwelijkse voorwaarden, inkomen/onderhoudsbijdragen, opgebouwde pensioenen.
4. Of je nu samen met een gemeenschappelijk verzoek of alleen met een eenzijdig verzoek de echtscheidingsprocedure opstart: de rechtbank verlangt dat je een ondertekend ouderschapsplan overlegt zoals de wet dat voorschrijft. Het niet kunnen overleggen van een ondertekend ouderschapsplan geeft vertraging in de procedure, maar bovenal is de echtscheiding voor de kinderen ook een heel spannende tijd en het is goed voor hen om in een zo vroeg mogelijk stadium te weten dat jullie als ouders afspraken hebben kunnen maken.
5. Tijdelijke afspraken/voorlopige voorzieningen. Als het bijvoorbeeld niet lukt om samen onder één dak te leven, dan kun je daarover afspraken maken om elkaar te ontzien. Lukt dat niet dan kun je de rechter vragen om voorlopige voorzieningen te treffen. Daarmee start dan wel de procedure op tegenspraak. Mediation en voorlopige voorzieningen gaan niet samen. Voorlopige afspraken kunnen in de mediation wel worden gemaakt.
6. Het verzoekschrift tot echtscheiding wordt ingediend. In de mediation worden afspraken gemaakt om de gevolgen van de echtscheiding te regelen. die afspraken worden neergelegd in een convenant en een ouderschapsplan. Deze worden aan de rechtbank overgelegd met het verzoek de echtscheiding uit te spreken. Als er een eenzijdig verzoek wordt ingediend start een procedure op tegenspraak. In het verzoekschrift zal naast de echtscheiding een aantal nevenvoorzieningen worden gevraagd, bijvoorbeeld met betrekking tot de verdeling. De rechter wordt gevraagd om over zaken die verband houden met de echtscheiding een beslissing te nemen. De ander kan verweer voeren op de verzoeken en ook een tegenverzoek indienen, met een eigen advocaat.
7.  De zitting. In de procedure op gemeenschappelijk verzoek wordt de procedure schriftelijk afgewikkeld. Binnen enkele weken ontvang je de echtscheidingsbeschikking, zonder dat je daarbij naar de rechtbank hoeft. In de procedure op eenzijdig verzoek zal de rechtbank een mondelinge behandeling ter terechtzitting inplannen, waarop beide partijen hun standpunt kunnen verdedigen. Voordat de zaak op zitting komt verstrijkt ongeveer een jaar. De procedure op tegenspraak duurt dus veel langer. In zowel de procedure op gemeenschappelijk verzoek als die op tegenspraak worden kinderen van 12 jaar en ouder (tot 18 jaar) gehoord door de rechter. Dat kan mondeling of schriftelijk, afhankelijk van de keuze van het kind zelf.
8. De echtscheidingsbeschikking wordt afgegeven en moet nog worden ingeschreven in de registers van de Burgerlijke Stand. Dat kan direct gebeuren indien beide partijen een akte van berusting/verzoek tot inschrijving ondertekenen. Als één van partijen niet wil tekenen, moet de beschikking eerst in kracht van gewijsde gaan. De beroepstermijn van 3 maanden (na betekening) moet worden afgewacht en daarna kan op verzoek van één van partijen de echtscheiding worden ingeschreven. Op de datum inschrijving is de echtscheiding een feit.