Als u samen afspraken maakt over de afwikkeling van uw gezamenlijke vermogen, worden die meestal vastgelegd in een echtscheidingsconvenant. U kunt bijvoorbeeld afspreken dat u de aandelen krijgt en uw echtgenoot de woning. Het convenant alleen is echter niet voldoende om de eigendom over te dragen. Voor de levering van aandelen moet u eerst ook nog langs de notaris. Pas daarna is de eigendomsoverdracht compleet. Hetzelfde geldt voor de woning.
Gaat u niet naar de notaris? Dan wordt u geen eigenaar van de aandelen of de woning. Daar komt u vaak pas achter als u de aandelen of onroerende zaak wilt verkopen of u een hypotheekrecht wilt vestigen. Uw ex-echtgenoot zal dan moeten meewerken aan de eigendomsoverdracht of de vestiging van hypotheek. Vanaf het moment van het indienen van het echtscheidingsverzoek tot aan de ondertekening van de notariële akte, bent u alleen samen met de (ex-)echtgenoot beschikkingsbevoegd. Dat betekent dat u de onroerende zaak of uw aandelen alleen met medewerking van uw (ex-)echtgenoot in eigendom kunt overdragen, verpanden of verhypothekeren.
Ook fiscaal kan het problemen geven wanneer u het notarisbezoek achterwege laat. Want om gebruik te kunnen maken van de doorschuiffaciliteit in de Wet inkomstenbelasting zal de verdeling binnen twee jaar na het indienen van het echtscheidingsverzoek moeten zijn gerealiseerd. De aanmerkelijk belangheffing bedraagt 25 % te betalen over het uitkoopbedrag.
Ook een uitspraak van de rechtbank waarbij de verdeling (toedeling tegen vergoeding) is bepaald is niet voldoende om de eigendom te doen overgaan. Binnen twee jaar na ontbinding van de gemeenschap dient de levering plaats te vinden via de notaris. Dat is niet twee jaar na de echtscheiding, maar twee jaar nadat het verzoekschrift tot echtscheiding is ingediend. Indien partijen lang voort procederen op tegenspraak kan de termijn van twee jaar te kort zijn.
De aanslag van de fiscus kan worden voorkomen door ervoor te zorgen dat de eigendomsoverdracht via de notaris binnen twee jaar na de indiening van het verzoekschrift tot echtscheiding zijn beslag krijgt. In dat geval kunt u gebruik maken van de fiscale faciliteit, waarmee de aandelen ‘geruisloos’ kunnen worden overgedragen en u geen aanmerkelijk belangheffing van 25% over het uitkoopbedrag hoeft te betalen.