Peildatum bij verdeling gemeenschap van goederen

Als u gaat scheiden dan wilt u verdelen wat in de gemeenschap is gevallen en begint u met een inventarisatie van wat er verdeeld moet worden. Verder zal ook duidelijk moeten worden welke waarde alles heeft, zodat een gelijke verdeling tussen u beiden kan plaatsvinden. De peildatum voor de omvang en samenstelling van de gemeenschap hoeft niet dezelfde datum te zijn als de peildatum voor de waardering. Dat zien we bij de woning. Tussen het moment waarop wordt bepaald wat tot de te verdelen gemeenschap behoort en het moment van  verdelen kan veel tijd verstrijken. Indien u samen niet tot afspraken kunt komen en de echtscheiding op eenzijdig verzoek wordt aangevraagd, dan zal de peildatum voor de omvang en de waardering liggen op de datum indiening verzoekschrift. Behalve voor de woning dus, waarbij voor de waardering aansluiting wordt gezocht bij de datum effectuering van de verdeling. Deze loopt via de notaris en zal plaatsvinden na de echtscheiding, zodat er altijd nog wat tijd zal verstrijken tussen het moment van waarderen en de overname door één van partijen, maar de waardering hoort zo actueel mogelijk te zijn op de datum dat hierover beslist wordt door de rechtbank. Let wel: er kan nogal wat tijd verstrijken tussen de datum indiening verzoekschrift (ontbinding gemeenschap) en de datum waarop de zaak voor de rechter komt op zitting.

In een procedure op tegenspraak (eenzijdig verzoek) kan de rechter op zitting nog vragen of er overeenstemming is over een peildatum ook al bent u het overal over oneens. Op zitting kan zelfs nog een andere datum worden afgesproken dan de wettelijke peildatum. Daarom is het goed daarover vooraf na te denken. De peildatum heeft dan namelijk betrekking op alle vermogensbestanddelen van de gemeenschap en sommige bezittingen zullen in waarde zijn gestegen na de wettelijke peildatum en andere weer niet, tenzij u uitdrukkelijk uw wensen kenbaar maakt en de andere partij daarmee instemt. 

Indien één van partijen bijvoorbeeld een account met bitcoins onder zich heeft en de wettelijke peildatum geldt dan zal de waarde van de bitcoins op de datum indiening verzoekschrift in de verdeling betrokken worden. Waardedaling of waardestijging na de peildatum komt voor rekening respectievelijk ten goede aan die partij die de bitcoins krijgt toebedeeld. Bitcoins zijn niet erg waardevast en tussen het moment van ontbinding en verdeling/toedeling kan, gelet op de duur van de echtscheiding, behoorlijk wat tijd zitten. De andere partij zal het niet accepteren indien u voor één goed een uitzondering wilt maken omdat dat goed in waarde is gestegen. Als er geen overeenstemming is over de peildatum dan zal de rechter de wettelijke peildatum volgen. 

Indien de redelijkheid en billijkheid (en U!) daarom vragen kan de rechter gelet op de wettelijke peildatum nog vergoedingsrechten vaststellen. Bijvoorbeeld als u al lange tijd gescheiden leeft.

Een schuld die de andere partij is aangegaan na de indiening van het verzoekschrift valt dus niet in de gemeenschap. Wel is het van belang dat het echtscheidingsverzoekschrift wordt ingeschreven in het huwelijksgoederenregister zodat de ontbinding van de gemeenschap ook kan worden tegengeworpen aan de schuldeiser.

Indien u onderling de gevolgen van de echtscheiding in mediation wel kunt regelen, kunt u samen afspreken welke datum als peildatum heeft te gelden. Daarbij kan worden gekozen voor de datum feitelijk uiteen gaan, de datum ondertekening convenant of een andere datum die past bij uw situatie.  De indiening van het verzoekschrift  volgt meestal snel op de datum ondertekening van het convenant maar toch is het goed om stil te staan bij het gegeven dat deze niet samenvallen. Na de ondertekening en voor de indiening van het verzoekschrift een huis kopen is zeker wel iets om in de mediation te bespreken. Daarvoor zijn afspraken nodig om te voorkomen dat de verkoper de andere (niet kopende) partij kan aanspreken. U hebt dan wel samen afspraken gemaakt, maar de gemeenschap is nog niet ontbonden en van een inschrijving in het huwelijksgoederenregister is ook geen sprake.